bir deqiqelik sukut

"-yene pullarimizi havaya sovururlar.
-ne olub ki?
-eshi, ateshfeshanliqdi da. Heyder eliyevin azerbaycana gelen gunudu
deyesen.
--amma qedesh, bizim de bayramimizdi e. bu gun hem de doqquzuncu
imamin movlududu."
(14 iyul gecesinin magaza sohbetlerinden)
"cunki basha dushurler ki elm ehlinin deyeri hec bir maddiyyatla
olculmeyecek qeder qiymetlidir. Bunu gencler cox yaxshi basha dushur
ve odur ki calishirlar ki, savadli olub elm ehline qarishsinlar. "
("Telebe" qezeti, 13.06.2008-- -gulshen yunisova)
Azerbaycanin guya ki savadli, muasir gencinin elm ve savad haqda
yazdigi orta esr cumlelerine baxin. Elm ehline qarishmaq arzusunda
olan genclerden kecek su ceninin yanina.
Edliyye nazirliyinin iki metr yuxarisinda, su ceninin ustunde
yaziblar:" s… am….-a girir. Bir deqiqelik sukut."
Bu da azerbaycan mentaliteti—buyurun.
Bu yazini dede qorqud ve ans press demishken, qari ve yagi dushmen
olan ermeniler yazmayiblar. Neftimizi, pambigimizi, tut aragimizi
talan edib aparan sovet ittifaqinin da bu yazidan xeberi yoxdu—o
vaxtlar latin elifbasi ile yazmirdilar. Bele derin menali cumleden
fars shovinistlerinin ve medeniyyetimizi ogurlamish fransizlarin
xeberi oldugunu da dushunmurem. Demeli yazan oz qebilemizdendi.
Yazi namus ve qeyretin paytaxti sayilan sovetski ile yasamalin
birleshdiyi yerde, ustelik de bir nece nazirliyin, universitetlerin,
en esasi ise elmler akademiyasinin binasinin lap yaxinliginda su
cenine hekk olunub. Yazinin son derece derin bedii uslubda yazilmasi
ise onu gosterir ki muellif kifayet qeder savadli ve felsefi
dushunce terzine malik biri olub.
Bu yazini yazanin atasi en azi elmler doktoru, anasi bash hekim olsa
hec teeccublenmerem. Bu yazini rehmetlik Ratu demishken, psixoanaliz
etsek, bele cixir ki yazini yazan ya hemin prosesden bixeberdir, ya
da ozu bu ishle meshgul olarken tenteneli shekilde bir deqiqelik
sukutda dayanir---azerbayca nlidan ne desen gozlemek olar. Inaniram.
Amma burda mene catmayan tamam bashqa meseledir. Kucede, qadinlarin,
ushaqlarin, yashlilarin, xarici qonaqlarin gelib kecdiyi bir yerde
bele soz yazilirsa ve hefteler erzinde hec kim bu yazini silmirse,
demeli bu yazi milli mentalitete uygundur. Onda bu mentalitete
tupurmeyesen, neyeyesen. Yox eger, milli mentalitete ziddirse, onda
bele cixir ki azerbaycanlilar saxtakardilar, bir nefer adam
tapilmadi ki yazini oradan silsin. Hansi terefden baxsan ferqi
yoxdur, yene de gelib mentalitetin curukluyunun ustunde
dayanacaqsan.
Shexsi fikrimdi, razi olmaya bilersiz, amma mene ele gelir ki
mentalitete son derece uygun cumlelerdir. Musiqisi meyxana,
qehremani yeddi qazan plov yeyen koroglu, adeti toy, dushmeni ermeni
(dushmen hemishe xalqin ozune layiq olur—azerbaycanlilar ise tesdiq
edirler ki ermeniler bizim coxesrlik dushmenlerimizdir) vetenperveri
girshahin ve sabir rustemcanli, shairi zelimxan olan bir milletden
bundan artigini yazmagi gozlemek de olmazdi. Eliaga vahid o vaxt
meyxana deyib sovet rejimine qarshi mubarize apardigi kimi,
indikiler de su ceni ustunde yazib oz aqressiyalarini dunyaya beyan
eleyirler.
Nazperi dosteliyevanin oglunun toy kasetine baxan qadinlari gorende
fahishelere olan hormetim artir—hec olmasa fahishe fahisheliyini
boynuna alir. Toy kasetine baxib gun keciren, qonshudaki hansi qizin
mini yubka geydiyi haqda qeybet elemekden bashqa ishi-peshesi
olmayan daliyogun arvadlara ne ad qoyasan?
Toy kasetinden secilib ere geden arvadlashmish qizlarin,
gullurexanimlarin istehsal elediyi ushaq su ceninin ustunde
Folknerden, Markesden yazmayacaqdi ki. Ushaq ele bilir ki seks vaxti
ses cixarmaq exlaqsizliqdi, ona gore de hamini bir deqiqelik sukuta
cagirir---teeccublu bir shey yoxdur.
Son model mersedeslerde meyanaya qulaq asan ceyillere baxanda bir
daha inanirsan ki dndarlar haqlidi, insan meymundan yarana bilmezdi,
Darvin yalan deyir, bele bir mocuzeni ancaq allah yarada bilerdi.
Hemin mersedesi yaradan muhendis ve meyxanaya qulaq asan ceyil her
ikisi insandirsa, demeli allah var ve o mocuzeler gostermekde davam
edir ki biz imana gelek.
Allahin en boyuk mocuzesi azerbaycanlilardi. Sizi iman gelmeye
cagiriram.